Złoty skarb z Koszyc

Do 22 kwietnia 2012 roku w Zamku Królewskim na Wawelu w Krakowie można oglądać wystawę Złoty skarb z Koszyc, niezwykły skarb złożony z prawie 3000 złotych numizmatów, po raz pierwszy eksponowany w Polsce.

Eksponat z wystawy „Złoty skarb z Koszyc” (źródło: materiały prasowe organizatora)

Skarb, odkryty pod podłogą koszyckiej siedziby Dyrekcji Finansowej w roku 1935, złożony jest z 2 920 monet, trzech medali i łańcucha, wykonanych ze złota. Unikatowy zbiór został ocalony przed rozproszeniem z rąk odkrywców – robotników, którzy usiłowali odsprzedać miejscowemu jubilerowi część przywłaszczonych numizmatów, a następnie nawet przypadkowym spacerowiczom w miejskim parku. Kolekcja przeszła na własność państwa.
Zachowanie się całego, nie uszczuplonego skarbu stanowi ewenement w skali europejskiej. Tego rodzaju znaleziska przeważnie ulegały rozgrabieniu i o ich pierwotnej wartości nie sposób dziś wyrokować. W przypadku złotego skarbu koszyckiego mamy do czynienia z niewyobrażalnej wartości zespołem, często unikatowych monet i medali, które od półwiecza są przedmiotem systematycznych badań naukowych.
Dzięki nim udało się ustalić, że ostatnim właścicielem kosztowności był jeden z trzech najważniejszych cesarskich urzędników Komory Spiskiej. Ów urzędnik należał do najzamożniejszych mieszkańców Koszyc. Polityczne niepokoje związane z antyhabsburskimi powstaniami zmusiły go do ukrycia zgromadzonego majątku. Miało to miejsce w latach 1679-1682, za panowania cesarza Leopolda I.
Po raz pierwszy w Polsce jest okazja do obejrzenia całości znaleziska, na które składają się numizmaty niemal z całej Europy, bite w XV, XVI i XVII w. Wśród nich absolutne rarytasy odnajdą też miłośnicy naszej historii. Dowiedzieć się będzie można także o ówczesnej sile nabywczej tak wielkiej ilości drogocennego kruszcu. O wyjątkowości odkrycia świadczy nie tylko znacząca ilość złotych przedmiotów znalezionych w miedzianej kasetce, ale także indywidualna wartość poszczególnych numizmatów.
Dopełnieniem ekspozycji jest prezentacja wszystkich szczerozłotych numizmatów ze zbiorów wawelskich oraz malowanych wizerunków polskich władców, których monety znalazły się w skarbie.
Kuratorzy wystawy: Branislav Panis (Słowackie Muzeum Narodowe, Dariusz Nowacki (Zamek Królewski na Wawelu)
Autor wystawy: Marek Budaj (Słowackie Muzeum Narodowe)
Realizacja wystawy: Triad Advertising, Bratysława; Architekt wystawy: Samuel Rihák
Zamek Królewski na Wawelu
II piętro skrzydła zachodniego Zamku
Wawel 5
Kraków